1. ด้านสุขภาพร่างกาย

• ตรวจสุขภาพทั่วไป: เข้ารับการตรวจร่างกาย เช่น ตรวจเลือด ปัสสาวะ เอกซเรย์ปอด และคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เพื่อประเมินความพร้อมก่อนการผ่าตัด  

• จัดการโรคประจำตัว: ควบคุมโรคประจำตัวให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ 

• งดสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์: หยุดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์อย่างน้อย 2 เดือนก่อนการผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน

• ดูแลสุขอนามัย: รักษาความสะอาดของร่างกาย ปาก ฟัน และอวัยวะสืบพันธุ์ หากมีฟันผุหรือการติดเชื้อ ควรรักษาให้เรียบร้อยก่อนการผ่าตัด  

• งดโกนขนบริเวณขา: หลีกเลี่ยงการโกนขนบริเวณขาทั้งสองข้างเป็นเวลา 5 วันก่อนการผ่าตัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ 

• ควบคุมน้ำหนัก: รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม เพื่อลดภาระต่อข้อเข่า

2. ด้านการจัดบ้านและสิ่งแวดล้อม

• ปรับสภาพแวดล้อมในบ้าน: จัดวางสิ่งของให้เป็นระเบียบ ไม่กีดขวางทางเดิน เพื่อลดความเสี่ยงในการหกล้ม

• จัดห้องนอนชั้นล่าง: หากเป็นไปได้ ควรนอนพักฟื้นในห้องชั้นล่าง เพื่อลดการขึ้นลงบันไดในช่วงแรกหลังการผ่าตัด

• ติดตั้งราวจับในห้องน้ำ: เพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานห้องน้ำ โดยติดตั้งราวจับและใช้โถส้วมแบบชักโครก

• เพิ่มแสงสว่าง: ให้บ้านมีแสงสว่างเพียงพอ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ

• เตรียมเก้าอี้ที่เหมาะสม: ใช้เก้าอี้ที่มีความสูงพอเหมาะและมีที่เท้าแขน เพื่อความสะดวกในการลุกนั่ง

3. การจัดเตรียมสิ่งของ

• เอกสารทางการแพทย์: นำผลการตรวจร่างกาย ผลตรวจเลือด และฟิล์มเอกซเรย์ข้อเข่าจากโรงพยาบาลอื่น (ถ้ามี) ที่มีอายุไม่เกิน 3 เดือน 

• ยาประจำตัว: นำยาที่รับประทานประจำ พร้อมฉลากที่ระบุชื่อและขนาดยามาด้วย

• อุปกรณ์ช่วยเหลือ: หากมีเครื่องช่วยพยุงเดิน (Walker) หรือเจลประคบเย็น ควรนำมาด้วย เพื่อใช้ในการฟื้นฟูหลังการผ่าตัด

• ของใช้ส่วนตัว: แว่นตา ฟันปลอม หรืออุปกรณ์อื่น ๆ ที่จำเป็น

4. การออกกำลังกายเตรียมกล้ามเนื้อ

• บริหารกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า: ฝึกท่าบริหารเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ เช่น การเหยียดเข่า การยกขาตรง การงอเข่า โดยทำสม่ำเสมอตามคำแนะนำของแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด

• การออกกำลังกายเบา ๆ: เช่น การเดินในระยะสั้น ๆ เพื่อรักษาความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ใช้เวลานอนโรงพยาบาลประมาณ 3-5 วัน 

การพักฟื้นและการดูแลหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย โดยสามารถแบ่งการดูแลในแต่ละวันได้ดังนี้:

24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าตัด:

1. การนอนขาตรง: ผู้ป่วยควรนอนเหยียดขาตรง โดยอาจใช้หมอนรองใต้ส้นเท้า เพื่อป้องกันการงอเข่า  

2. การประคบเย็น: ประคบเย็นบริเวณแผลผ่าตัดด้วยแผ่นเจลเย็น เพื่อลดอาการบวม  

3. การบริหารกล้ามเนื้อ: เริ่มฝึกการเคลื่อนไหวข้อเท้าและกล้ามเนื้อขาเบา ๆ เพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือด  

วันที่ 1-2 หลังผ่าตัด:

1. การทำกายภาพบำบัด: นักกายภาพบำบัดจะช่วยฝึกการงอและเหยียดเข่า รวมถึงการบริหารกล้ามเนื้อขา เพื่อเพิ่มความแข็งแรงและความยืดหยุ่น

2. การฝึกยืนและเดิน: หากผู้ป่วยฟื้นตัวได้ดี จะได้รับการฝึกยืนลงน้ำหนักและหัดเดินด้วยอุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน (Walker) ภายใต้การดูแลของแพทย์และนักกายภาพบำบัด 

3. การประคบเย็นต่อเนื่อง: ยังคงประคบเย็นบริเวณแผลผ่าตัด เพื่อลดอาการบวมและอักเสบ  

วันที่ 3-5 หลังผ่าตัด:

1. การฝึกเดินเพิ่มเติม: ผู้ป่วยจะได้รับการฝึกเดินในระยะทางที่เพิ่มขึ้น และฝึกขึ้น-ลงบันได เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการกลับบ้าน  

2. การดูแลแผลผ่าตัด: แพทย์จะตรวจสอบแผลผ่าตัดและเปลี่ยนผ้าปิดแผล หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยอาจได้รับการเปลี่ยนเป็นพลาสเตอร์กันน้ำ เพื่อให้สามารถอาบน้ำได้สะดวกขึ้น  

3. การเตรียมความพร้อมก่อนกลับบ้าน: หากผู้ป่วยสามารถเดินด้วยอุปกรณ์ช่วยพยุงเดินได้คล่อง ไม่มีอาการแทรกซ้อน และสามารถช่วยเหลือตัวเองในกิจวัตรประจำวันได้ แพทย์จะพิจารณาอนุญาตให้กลับบ้านได้  

การปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์และนักกายภาพบำบัดอย่างเคร่งครัด จะช่วยให้การฟื้นตัวเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน